Ochrona klimatu ze zdrowym rozsądkiem

Apel o pragmatyzm i wolność

Jestem za ochroną środowiska. Kocham las, sadzę drzewa, żyję w sposób zrównoważony i jeżdżę samochodem elektrycznym. Ale uważam, że w debacie klimatycznej brakuje zdrowego rozsądku.

To, co obecnie sprzedaje się jako „politykę klimatyczną”, wydaje mi się programem odgórnym, interwencjonistycznym – pozbawionym jakichkolwiek demokratycznych podstaw. Czy te środki kiedykolwiek były faktycznie ustalane przez ludzi? Rzeczywistość jest zupełnie inna: manifesty wyborcze tracą na wartości, gdy tylko władza zostaje przejęta. Przykłady? Zieloni – dawniej partia pokoju, teraz dostawcy broni. CDU – obietnice wyborcze łamane lub masowo zapominane.

Ochrona klimatu z umiarem i równowagą – dlaczego rozsądek, dobrobyt i dalekowzroczność są kluczowe

Czy zmiana klimatu jest spowodowana przez człowieka? Możliwe. Istnieją mocne dowody na to, że ludzkie zachowanie wpływa na klimat, szczególnie poprzez emisję CO₂. Nie przeczę temu wcale. Ale przekonanie, że ludzie mogą całkowicie powstrzymać zmianę klimatu, jest, moim zdaniem, aroganckie. Klimat podlega niezwykle złożonym wpływom naturalnym, od cykli słonecznych, erupcji wulkanicznych, przesunięć tektonicznych, osi Ziemi i orbity, po promieniowanie kosmiczne. CO₂ może być istotnym czynnikiem, ale nie jedynym i może nawet nie mieć decydującego znaczenia.

Historia naszej planety pokazuje, że klimat nigdy nie był stały. Na długo przed industrializacją, zdarzały się epoki lodowcowe, okresy ocieplenia, nagłe zmiany klimatu i naturalne wahania. To pokazuje, jak dynamiczny i niekontrolowany jest ten system. Każdy, kto wierzy, że możemy „ustabilizować” globalny klimat za pomocą środków politycznych lub zakazów, ignoruje tę historyczną rzeczywistość.

Co więcej, powinniśmy zadać sobie pytanie, czy skupienie się na CO₂ nie przyćmi również innych, równie istotnych kwestii: ochrony bioróżnorodności, ochrony gleb i wody pitnej, redukcji mikroplastiku czy wyczerpywania się zasobów pierwiastków ziem rzadkich wykorzystywanych w bateriach. Ochrona klimatu nie może stać się jednokierunkową drogą ideologicznych działań, lecz powinna być częścią holistycznego rozumienia ochrony środowiska.

Często pomija się kluczową kwestię: najważniejszym warunkiem prawdziwie skutecznej, długoterminowej ochrony środowiska i klimatu jest wysoki poziom dobrobytu. Tylko wtedy, gdy społeczeństwo jest materialnie bezpieczne, jego mieszkańcy są bardziej skłonni do aktywnego angażowania się w cele ekologiczne. Bogate kraje inwestują więcej w ochronę środowiska, innowacje i efektywność – nie pomimo, ale właśnie dzięki swojemu bogactwu.

Rząd niemiecki postawił sobie za cel zmniejszenie o połowę zużycia energii pierwotnej do 2050 roku w porównaniu z rokiem bazowym 2008. Jednak zgodnie z klasyczną teorią ekonomii, dobrobyt jest wynikiem kapitału, pracy, technologii – i energii. Każdy, kto radykalnie ogranicza ten ostatni czynnik, zagraża fundamentom naszej gospodarki. Właśnie tego jesteśmy obecnie świadkami: utrata miejsc pracy, przenoszenie energochłonnych gałęzi przemysłu za granicę i ogromne straty konkurencyjne dla krajowych firm z powodu gwałtownie rosnących kosztów energii to nie zjawiska peryferyjne, lecz bezpośrednie konsekwencje tej polityki. A zatem, ostatecznie, zagrożenie – również dla ochrony środowiska, którą w rzeczywistości ma ona promować.

A jednak cała nasza polityka energetyczna sprowadza się do tej jednej dźwigni – bez względu na koszty. Gdzie podział się zdrowy rozsądek? Dlaczego technologie bezemisyjne, takie jak energia jądrowa, są demonizowane, podczas gdy jednocześnie marzymy o neutralności klimatycznej?

Zniuansowane spojrzenie na zmiany klimatyczne – dostrzeganie szans zamiast skupiania się wyłącznie na zagrożeniach

W mediach – jak niedawno widzieliśmy w filmie dokumentalnym ARTE – słyszymy niemal wyłącznie o negatywnych konsekwencjach globalnego ocieplenia. Dlaczego jednak nikt nie mówi o potencjalnych możliwościach? Cieplejsza Ziemia mogłaby powiększyć areał gruntów ornych, na przykład w regionach wcześniej uważanych za zbyt zimne – takich jak Skandynawia, Kanada czy Syberia. Mogłoby to nie tylko poprawić globalne bezpieczeństwo żywnościowe, ale także stworzyć nowe perspektywy gospodarcze.

Mniej zgonów z powodu narażenia na działanie czynników atmosferycznych, niższe koszty ogrzewania, dłuższe sezony wegetacyjne – to wszystko realne korzyści, które często pomija się w debacie publicznej. Nawet dziś więcej osób umiera z powodu zimna niż upałów. I tak jak stać nas na ogrzewanie pomieszczeń zimą, tak stać nas na klimatyzację latem – zwłaszcza że fotowoltaika i energia wiatrowa często dostarczają nam mnóstwo energii w cieplejszych miesiącach. Dlaczego nie potraktować tego jako logicznej odpowiedzi na rosnące temperatury?

Turystyka może również zmienić i ożywić nowe regiony. Nadmorskie kurorty na północy mogą stać się atrakcyjniejsze, co potencjalnie doprowadzi do wzrostu gospodarczego w obszarach o słabej strukturze. I wreszcie, co nie mniej ważne: gatunki roślin, które obecnie rozwijają się tylko w cieplejszym klimacie, mogłyby w przyszłości stać się rodzime dla naszego regionu – oferując możliwości zarówno dla rolnictwa, jak i bioróżnorodności.

Oczywiście, że istnieją zagrożenia, ale moim zdaniem rozsądniej byłoby rozważyć sytuację w sposób niuansowy, zamiast myśleć wyłącznie w kategoriach katastroficznych scenariuszy. Faktyczne podejście do zmian klimatycznych nie oznacza ich bagatelizowania – ale raczej rozważenie ich z jasnym umysłem i otwartością na wszystkie perspektywy.

Adaptacja zamiast iluzji

Zamiast desperacko próbować „utrzymać” globalny klimat, powinniśmy przygotować się na rzeczywistość: zmiana nadchodzi. Mądrzejszym pytaniem nie jest: „Jak zapobiec zmianie klimatu?”, ale raczej: „Jak się do niej przygotować?”. Miasta nadmorskie mogłyby opracować nowe koncepcje zarządzania wodą. Rolnictwo mogłoby rozszerzyć się na nowe regiony. Rozważmy możliwości.

Neutralność klimatyczna – termin budzący wątpliwości

Co w ogóle oznacza „neutralność klimatyczna”? Termin ten sugeruje, że możemy całkowicie kontrolować klimat – iluzja. Jeśli w Niemczech osiągniemy minimalne oszczędności CO₂ przy ogromnym wysiłku, podczas gdy inne kraje będą mnożyć swoje emisje, komu to pomoże? A jeśli w rezultacie ucierpi nasz dobrobyt, stracimy fundamenty skutecznej ochrony środowiska – to nikomu nie pomoże.

Prowadzę życie przyjazne dla klimatu – ale z własnej woli.

Nie potrzebuję odgórnych regulacji dotyczących tego, jak żyć świadomie ekologicznie: prawie nigdy nie latam na wakacje, jem mało mięsa, kocham swój samochód elektryczny – ale też szybkie silniki spalinowe. Kupuję lokalne produkty, żyję zdrowo i aktywnie działam na rzecz ochrony lasów. To moja droga – z przekonania, a nie z obowiązku.

Mój apel: Więcej wolności, więcej logiki

Wpisując „neutralność klimatyczną do konstytucji”, ograniczyliśmy nasze własne myślenie. Sugeruje ono, że złożone procesy naturalne można kontrolować za pomocą woli politycznej i zakazów – to niebezpieczne złudzenie. Mam nadzieję, że zdrowy rozsądek powróci. Potrzebujemy nie gospodarki planowej pod płaszczykiem ochrony klimatu, ale wolnej, rynkowej polityki ochrony środowiska – bez ideologicznych klapek na oczach.

Tylko dzięki dobrobytowi, wolności i innowacjom technologicznym możemy naprawdę sprostać wyzwaniom naszych czasów. I widać to nawet na małą skalę – tutaj, w naszej społeczności. Nasze zaangażowanie w ochronę lasów jest tego dobrym przykładem: sadzimy drzewo za każde zamówienie. Nie dlatego, że to trend, ale dlatego, że jesteśmy przekonani, że prawdziwa ochrona środowiska zaczyna się tam, gdzie jest widoczna, namacalna i zrównoważona.

Las symbolizuje ciągłość, odnowę i więź z naturą. I właśnie tego potrzebujemy: lokalnej, pragmatycznej ochrony środowiska zrodzonej z odpowiedzialności – a nie przymusu. Nie polegamy na symbolicznej polityce, ale na zaufaniu, konsekwencji i uczciwych działaniach, które naprawdę robią różnicę. Ponieważ ochrona środowiska oparta na dobrowolnym udziale i przekonaniach jest nie tylko bardziej zrównoważona, ale i bardziej wiarygodna.